Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مختصات افغانستان
نوع محتوامعلومات مکملترکارکرد هابیوگرافی مختصرتصویراسم یا کلمه
مشروطه خواهانمولوی محمد سرور واصف نخستین شهید راه مشروطیت و دموکراسی

مولوی محمد سرور واصف و سعد الله خان الکوزی پسران مولوی احمد جان متخلص به تاجر از قوم الکوزائی  ارغستان قندهار از مردان علم و اداره عصر امیر عبدالرحمن خان  می باشد، که او مؤلف کتاب «اساس القضات، 136 قاعده راهنما برای قاضیان» و «قواعد دولتی، 63 فقره در تنظیم ادارۀ دولت» هم است.
مولوی واصف، نخستین آموزش های دینی و ادبی را از پدر فرا گرفت. مدتی در مسجد مدرسه شاهی واقع چوب فروشی درس خواند. در جمعیت العلمای امیر حبیب الله كه بنام «جمعیت تالیف فتاوی سراج الاحكام»، زیر نظر دو تن از علمای کشور فعال بود، به حیث مفتی پذیرفته شد كه در آنجا درس هم می خواند. 
مولوی واصف را در اولین دسته مشروطه خواهان اول، گرفتار و دو روز در زندان نگه داشتند  و بعداً به  امر امیر حبیب الله خان به توپ پرانده شد. /  زمستان  سال  1909  م مولوی  واصف عالم، ادیب شاعر و روشنفکر وطنپرست میباشد، مدتی در جمعیت تألیف «سراج الاحکام» کار نمود و بعداً  به حیث معلم مکتب حبیبیه مقرر شد و در تماس با روشنفکران آن مکتب و دربار، مطالعه جراید و تماس معلمین  آگاه معارف شعور سیاسی و آگاهی او از جهان  بیرونی بیشتر شده در جمعیت مشروطیت یکی از بنیان گذاران و رئیس یکی از حلقه های آن بود زیرا او هم معتقد بود که «مردمی  که مومن اند و به عدالت خدا و وعده و وعید خداوند، یعنی وعده معتقد اند که کار های شایسته و ماندگار «باقیات الصالحات» ثواب دارد و کار های بد و خطا  گناه  دارد
سرور واصف